Sonbahar ve kış mevsiminde havaların soğuması ve kapalı alanlarda geçirilen sürenin artması enfeksiyonların hızla ve kolaylıkla yaygınlaşmasına neden oluyor. Dünya genelinde özellikle 5 yaş altındaki çocuklarda yaygın görülen rotavirüs de o enfeksiyonlar arasında ilk sıralarda yer alıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ekin Pasinlioğlu özellikle Aralık-Ocak aylarında yoğunlaşan rotavirüsün, her yıl 25 milyon çocuğu etkilediğini, 215 binden fazla çocuğun da hayatını kaybetmesine neden olduğunu belirterek, bu nedenle önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu vurguluyor.
Rotavirüsün kuluçka süresinin yaklaşık iki-dört gün olduğunu, sonrasında ateş ve kusma, ardından günde 10’a kadar çıkabilen ishal, karın ağrısı ve halsizlik gibi şikayetlere yol açtığını belirten Dr. Pasinlioğlu “Genel olarak her çocuk 5 yaşına gelene kadar en az bir kez rotavirüs enfeksiyonu geçirir. Rotavirüse karşı özel bir antiviral ilaç yoktur. Tedavinin temel amacı, kaybedilen sıvıyı yerine koymaktır. Aileler doktora başvurmak yerine ‘geçer diye beklemek’ ya da gelişigüzel antibiyotik ve ishal kesici ilaç kullanmak gibi hatalara çok sık düşüyorlar. Oysa zaman kaybetmeden mutlaka doktora başvurmak gerekir” diyor.
Dr. Ekin Pasinlioğlu çocukları rotavirüsten korumamada ihmale gelmez 5 önemli kuralı ve en sık yapılan hataları anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Aşısını zamanında yaptırın
Rotavirüsten korunmanın en güçlü ve etkili yolunun rotavirüs aşısı olduğunu belirten Dr. Pasinlioğlu şöyle konuşuyor: “Rotavirüse karşı ağızdan uygulanan iki tip aşı vardır. Her ikisi de canlı aşıdır ve etkinlik açısından birbirlerine üstünlükleri yoktur. Aşıya altıncı haftadan itibaren başlanabilir. İlk dozun 14 hafta 6 günden önce yapılması gerekir. Son doz bebek 8 ayı doldurmadan tamamlanmalıdır. Hangi aşıyla başlandıysa o aşı serisine aynı marka ile devam edilmelidir. İlk dozun marka bilgisi bilinmiyorsa 3 dozluk şema uygulanır. Rotavirüs aşısı devlet takviminde bulunmasa da, hekim önerisiyle yapılan aşılama, çocukların hastalığı daha hafif geçirmesine ve ağır sıvı kaybı riskinin azalmasına yardımcı olur.”
El hijyenine dikkat edin
Rotavirüs kirli su ve gıdalar, dışkı ile temas etmiş eller, yüzeyler, oyuncaklar ve kişiden kişiye temas yoluyla çok kolay bulaşır. Özellikle tuvaletin ardından, bez değiştirdikten sonra ve dışarıdan eve gelince mutlaka sabunla en az 20 saniye el yıkamak gerekir. Bez değiştirirken eldiven kullanılması faydalıdır. Kreş gibi kalabalık ortamlarda hijyene dikkat edilmesi ve yüzeylerin iyi temizlenmesi bulaş riskini azaltmada önemlidir. Unutmayın, küçük çocukların ellerini temiz tutmak büyüklerin elindedir!
Oyuncakları ve ortak yüzeyleri sık sık temizleyin
Rotavirüs yüzeylerde saatlerce, hatta bazen günlerce canlı kalabilir. Bebekler oyuncakları ağızlarına götürebildiği için özellikle oyuncakların, mama sandalyesinin tepsisinin, kapı kollarının ve ortak dokunulan yerlerin düzenli olarak temizlenmesi çok önemlidir.
Yiyecek ve içme suyunda hijyene dikkat edin
Biberonlar, emzikler ve mama hazırlanan kaplar hijyen açısından büyük önem taşır. Hazırlanan mamalarla temiz su kullanılması, biberonların düzenli sterilize edilmesi ve yiyeceklerin hijyenik koşullarda yıkanıp saklanması enfeksiyon riskini azaltır. Dışarıda ise çocuğun sadece kendi bardağının kullanılmasına özen gösterilmelidir.
Hasta kişilerle teması sınırlayın
Rotavirüs özellikle çocuklar arasında çok kolay ve çok hızlı bulaşıp yayılabilen bir enfeksiyondur. Çevrede ishal veya kusma şikayeti olan kişiler varsa temasın mümkün olduğunca azaltılması gerekir.
Dikkat! Bu hatalara çok sık düşülüyor!
Rotavirüse karşı özel bir antiviral ilaç olmadığını, tedavide en kritik noktanın, sıvı kaybını zamanında yerine koymak olduğunu belirten Dr. Pasinlioğlu şöyle konuşuyor: “Öncelikle bu bir virüs olduğu için antibiyotik etkisizdir, yalnızca uzun hastane yatışlarında ikincil enfeksiyonu önlemek amacıyla kullanılabilir. O nedenle ebeveynler gelişigüzel antibiyotik başlamamalıdır. Kusma ilaçları sadece hastane koşullarında ve doktor gözetiminde kullanılmalıdır. İshal kesiciler bağırsak hareketlerini yavaşlatarak durumu kötüleştirebileceği için kaçınılmalıdır. Ateş, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi şikayetler başladığında en kısa sürede doktora başvurulması gerekir ancak ne yazık ki en sık karşılaştığımız problem, ailelerin hastaneye geç başvuru yapması, öncesinde ise bu tür fayda yerine aslında daha zarar veren uygulamalara yönelmeleri oluyor.”
EN
This Virus Peaks in December and January!
As temperatures drop during autumn and winter and people spend more time indoors, infections spread faster and more easily. Among the most common infections worldwide—especially in children under five—is rotavirus. Pediatric Health and Diseases Specialist Dr. Ekin Pasinlioğlu from Altunizade Hospital notes that rotavirus cases peak particularly in December and January. She highlights that the virus affects 25 million children each year and causes the deaths of more than 215,000 children, making it a major global public health issue.
Dr. Pasinlioğlu explains that rotavirus has an incubation period of two to four days, followed by fever and vomiting, and then diarrhea—sometimes up to 10 times a day—along with abdominal pain and fatigue.
“Almost every child experiences at least one rotavirus infection by the age of five. There is no specific antiviral medication against rotavirus. The primary goal of treatment is to replace lost fluids. Unfortunately, families often make the mistake of ‘waiting for it to pass’ or giving antibiotics and anti-diarrheal medicines arbitrarily. However, parents must seek medical attention without delay,” she warns.
Dr. Ekin Pasinlioğlu outlined five essential rules to prevent rotavirus infection and the most common mistakes parents make.
Get the Vaccine on Time
“The most powerful and effective way to protect children from rotavirus is vaccination,” Dr. Pasinlioğlu says.
“There are two types of oral rotavirus vaccines, both live vaccines, and neither has superiority over the other. Vaccination can start at the sixth week of life. The first dose must be administered before 14 weeks and 6 days. The vaccination series must be completed before the baby reaches 8 months. Whichever vaccine is started should be continued with the same brand. If the brand of the first dose is unknown, a three-dose schedule should be applied. Although rotavirus vaccination is not part of the national program, it helps children experience the illness more mildly and reduces the risk of severe dehydration.”
Pay Attention to Hand Hygiene
Rotavirus spreads very easily through contaminated water and food, hands that have come into contact with stool, surfaces, toys, and direct person-to-person contact.
Handwashing with soap for at least 20 seconds after using the toilet, changing diapers, and returning home from outside is essential. Using gloves during diaper changes can be helpful. In daycare centers and other crowded settings, maintaining proper hygiene and cleaning frequently touched surfaces reduces transmission risk.
Remember: keeping children’s hands clean is the responsibility of adults!
Clean Toys and Shared Surfaces Frequently
Rotavirus can survive on surfaces for hours—sometimes even days. Because babies often put toys in their mouths, it is crucial to regularly clean toys, high-chair trays, door handles, and commonly touched surfaces.
Ensure Food and Water Hygiene
Bottles, pacifiers, and feeding utensils must be kept clean. Prepared formula should always be mixed with safe water, bottles must be sterilized regularly, and food must be washed and stored hygienically.
When outside, a child should use only their own cup or bottle.
Limit Contact With Sick Individuals
Rotavirus spreads rapidly and easily among children. If someone nearby has symptoms such as diarrhea or vomiting, contact should be minimized as much as possible.
Be Careful! These Mistakes Happen Very Often
“There is no specific antiviral medication for rotavirus, and the key to treatment is timely replacement of lost fluids,” Dr. Pasinlioğlu emphasizes.
“Because this is a virus, antibiotics are ineffective and should only be considered during long hospital stays to prevent secondary infections. Therefore, parents must avoid giving antibiotics on their own. Anti-vomiting medications should be used only in hospital settings under medical supervision. Anti-diarrheal drugs can worsen the condition by slowing bowel movements and should be avoided.”
She adds:
“The most common problem we face is late hospital admission. Families often try home remedies that cause more harm than benefit before seeking medical help. If a child has fever, vomiting, diarrhea, or abdominal pain, a doctor should be consulted as soon as possible.”
