Röportaj: Şükriye Tahir
Sabah düz bir karınla uyanıp akşam saatlerinde göbek bölgesinde rahatsız edici bir şişkinlik hissedenlerden misiniz? Bu durum düşündüğünüzden daha yaygın. Ancak çoğu zaman göz ardı ediliyor. Oysa karın şişkinliği, sindirim sisteminizde bir şeylerin yolunda gitmediğine dair önemli bir sinyal olabilir.
Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, bu konuda hem farkındalık yaratmak hem de doğal çözümler sunmak üzere sorularımızı yanıtladı.
Derya Hanım, karın şişkinliği toplumda oldukça yaygın. Bu durumun altında neler yatıyor olabilir?
Evet, özellikle gün sonunda artan karın şişkinliği birçok kişinin yaşadığı ama çoğu zaman ciddiye almadığı bir durum. Şişkinlik; aşırı gaz birikimi, sıvı toplanması veya bağırsakların genişlemesi sonucu oluşabiliyor. Bu da genellikle karında gerginlik, rahatsızlık, ağrı, mide bulantısı, hazımsızlık, kabızlık, ishal, halsizlik ya da nefes darlığı gibi şikâyetlerle birlikte seyrediyor.
Bu durum her zaman ciddi bir sağlık sorununa mı işaret eder?
Hayır, çoğu zaman geçici ve hafif seyreder. Ancak sürekli tekrarlayan ve yaşam kalitesini etkileyen şişkinliklerde, altta yatan bir sindirim sistemi hastalığı olabileceğinden uzman bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemli. Tanı koyabilmek için tıbbi öykü, fizik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilir.
Şişkinliğin en yaygın nedenleri nelerdir?
Gaz birikimi, kabızlık, vücudun sıvı tutması, bazı gıda alerjileri, stres, fazla lif alımı, yavaş sindirim ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) başlıca nedenler arasında. Ayrıca laktoz intoleransı veya çölyak hastalığı gibi besin hassasiyetleri de karın şişkinliğine neden olabilir.
Yeni başlayan ve hafif şişkinliklerde neler yapılabilir?
İlk etapta yaşam tarzı değişiklikleri denenebilir. Örneğin sıcak su torbası kullanmak karın kaslarını gevşeterek rahatlama sağlayabilir. Bol su içmek, bağırsak hareketlerini destekler. Tabii bunlar bir sindirim sistemi hastalığı yoksa geçerli. Aksi takdirde mutlaka profesyonel bir destek alınmalı.
Stresin şişkinlik üzerindeki etkisi nedir?
Stres, sindirim sistemini doğrudan etkileyen bir faktör. Bağırsaklarımız “ikinci beyin” olarak tanımlanıyor ve stres altındayken bağırsak hareketleri yavaşlayabiliyor, bu da gaz birikimine ve şişkinliğe neden oluyor. Aynı zamanda stres, sindirimi zorlaştırarak şikayetleri artırabiliyor.
Şişkinlik yaşamamak için neler önerirsiniz? Sıralayabilir misiniz?
Tabii ki. Şişkinliğe karşı şu yedi öneriyi uygulamak çok faydalı olur:
-
Düşük FODMAP diyeti uygulayın: Çiğ soğan, sarımsak, baklagiller, buğday, süt ve elma gibi gaz yapıcı gıdalardan uzak durun. Bunun yerine; kinoa, patates, pirinç, havuç, muz ve salatalık gibi gıdalara ağırlık verin.
-
Probiyotik gıdaları dikkatli tüketin: Yoğurt, kefir ve ev yapımı turşu sindirimi destekler ama fazla ve kontrolsüz tüketim tam tersi etki yaratabilir.
-
Yavaş yiyin, iyi çiğneyin: Hızlı yemek, hava yutulmasına neden olur. Bu da gaz birikimini artırır.
-
Büyük porsiyonlardan kaçının: Küçük, sık öğünler sindirim sistemini yormaz.
-
Egzersizi ihmal etmeyin: Yürüyüş, yoga ve yüzme gibi hafif aktiviteler sindirimi destekler, gaz atılımını kolaylaştırır.
-
Stresi yönetin: Meditasyon, nefes egzersizleri ya da terapi yöntemleriyle stresin etkisini azaltabilirsiniz.
-
Bitki çayları tüketin: Rezene, nane, zencefil ve papatya gibi bitkiler sindirimi rahatlatır.
Son olarak okurlarımıza ne önerirsiniz?
Karın şişkinliği, vücudun size verdiği bir mesajdır. Bu sinyalleri göz ardı etmeden, beslenme ve yaşam alışkanlıklarınıza küçük dokunuşlarla büyük değişimler yaratabilirsiniz. Ancak sorun devam ediyorsa, mutlaka bir uzmana başvurun.
Teşekkür ederiz Derya Hanım.
Ben teşekkür ederim. Sağlıklı günler dilerim.
